Hangi kolesterol değerlerini, nasıl takip etmeliyiz?
Kolesterol düzeyinin yüksek olması, kanda çok fazla kolesterol bulunmasına yani kan damarlarında yağ birikimine neden olur. Bu yağ birikimi damarların sertleşmesine ve daralmasına yol açar, aynı zamanda bir kan pıhtısı oluşma olasılığını da arttırır. Sonunda, bu birikintiler büyür, kimi zaman damarlarda yeterli kanın akmasını zorlaştırır, kimi zaman da damarın tamamen tıkanmasına yol açar ki bu da inme ile sonuçlanır. Burada özellikle kötü kolesterol olarak adlandırılan LDL- kolesterol seviyesi inme riski açısından önem taşır. Buna karşılık HDL-kolesterol olarak adlandırılan iyi kolesterol ise inme riskini azaltmaktadır. 20 yaşın üzerindeki kişilerde rutin olarak kolesterol seviyelerinin takip edilmesi uygundur. Kolesterol değerlerini kan tahlilinde öğrenmek için en az 12 saat açlık döneminden sonra sabah kan vererek öğrenebilirsiniz. Kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riski azaltılabilmek için kandaki kolesterol düzeylerinin normal aralıklar içerisinde olması oldukça önemlidir. Bu kan tahlilleri sırasında total kolesterol 200 mg/dl, LDL kolesterol 130 mg/dl, trigliserid 150 mg/dl in altında olması gerekmektedir. Kolesterol tahlillerinin 6 ay ara ile aç karnına verilmesi uygundur. Kolesterol seviyesini yükselten faktörler, ailesel olarak kolesterol yüksekliğine yatkınlık olabilmektedir. Bunun dışında obezite, aşırı kiloluk, fiziksel aktiviteden yoksunluk, sağlıksız beslenme, sigara, şeker hastalığı gibi faktörlerdir.
Kolesterolü düşürmek için yapılması gerekenler:
1- Düzenli egzersiz: Günde 30 dakika ve haftanın 5 günü gerçekleştirilecek düzenli egzersizler kandaki yüksek yağ düzeylerinizi azaltıcı etki gösterir. Yaşınıza göre yapılacak bu sportif faaliyetler yürüme, koşma, yüzme gibi aktiviteler olabilir. Egzersiz ile birlikte vücudunuzdaki fazla kilolardan da kurtulabilirsiniz.
2- Kolesterolden fakir diyet yenilmesi; diyetisyen tarafından hazırlanacak bir beslenme planı ile kandaki yüksek kolesterol düzeylerinin normal seviyeye indirilmesi planlanır. Kolesterolün neredeyse tamamına yakını hayvansal kaynaklı besinlerden alınır. Bu durumda kolesterol seviyesini düşürmek için Akdeniz diyeti önem kazanmaktadır. Bu diyet sebze, meyve ve salatanın ağırlıkta olduğu bir beslenme türü olup, zeytinyağı, baklagiller, tam buğdaylı ürünler, yüksek lifli yiyecekler ve balık, bu diyetin ana kısmını oluşturur. Kırmızı et, kızartma, sakatat, katı yağ, hazır yiyeceklerden kaçınmak gerekir.
Kolesterol seviyeniz ne kadar yüksekse, inme riskiniz de artmış demektir. Kolesterol seviyenizi takip etmek için, rutin kan testlerinizi düzenli aralıklarla yaptırmanız ve hekiminizin önereceği diyet programına uymanız ve gerekli görülen hallerde başlanacak kolesterol düşürücü ilaçları kullanmanız gerekmektedir.
Prof. Dr. İpek MİDİ
Comments